Phát triển BHXH tự nguyện

Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) là chủ trương lớn của Nhà nước, trong đó có đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Tuy nhiên, số người tham gia BHXH tự nguyện thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu đề ra.

Tính đến hết tháng 10/2018, cả nước có 251.000 người tham gia BHXH tự nguyện. Đa số người tham gia BHXH tự nguyện là những người đã tham gia BHXH bắt buộc và tham gia BHXH tự nguyện đóng nốt số năm còn thiếu để hưởng chế độ.

Nhiều địa phương thực hiện tốt công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện như: Điện Biên, Quảng Bình, Cao Bằng, Hải Dương, Thừa Thiên - Huế, Ninh Bình... Trong đó, tỉnh Hải Dương đang đứng đầu với 10.870 người tăng mới… Tuy nhiên, hiện có khoảng hơn 40 địa phương giảm đối tượng tham gia BHXH tự nguyện so với năm 2017.

Theo ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, nguyên nhân chủ yếu do người dân chưa hiểu đầy đủ về chính sách, thu nhập còn thấp và không ổn định; nhiều người chưa có thói quen tham gia BHXH khi còn trẻ để hưởng lương hưu khi về già. BHXH chưa giao chỉ tiêu cụ thể cho từng đại lý thu… Theo ông Liệu, kế hoạch từ nay đến hết năm 2018, toàn ngành cần phát triển 141.730 người tham gia. Đây được xem là nhiệm vụ khá khó khăn đối với các địa phương.

Tại hội nghị trực tuyến về phát triển BHXH tự nguyện vừa được BHXH Việt Nam tổ chức, kinh nghiệm từ những địa phương thực hiện tốt công tác này đều nhận được sự vào cuộc tích cực của chính quyền địa phương, cũng như sự phối hợp của các ban, ngành, đoàn thể liên quan. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ đại lý thu, cộng tác viên ở cơ sở đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc tuyên truyền, thuyết phục và vận động nhân dân tham gia vào chính sách an sinh xã hội bền vững.

Theo đại diện BHXH tỉnh Nghệ An, nhân viên đại lý thu và cơ quan bảo hiểm phải “bám làng, bám dân”, gặp gỡ, tiếp xúc với các nhóm đối tượng tiềm năng để tư vấn cho người dân hiểu được những lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện.

Là đơn vị có thành tích phát triển BHXH tự nguyện khá tốt ở Tây Nam Bộ, đại diện BHXH tỉnh Tiền Giang cho biết: “Điều quan trọng là phải thực hiện hiệu quả 3 giải pháp, đó là: Mở rộng đại lý thu để phát huy sức mạnh của từng hệ thống (Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, ngành y tế, MTTQ, Bưu điện, UBND xã…); triển khai giao chỉ tiêu cụ thể cho BHXH huyện để BHXH huyện giao chỉ tiêu đến các đại lý thu, trong đó yêu cầu mỗi tháng mỗi đại lý phải vận động được tối thiểu một đối tượng tham gia mới; cần đa dạng các hình thức tuyên truyền, hướng tới từng đối tượng tiềm năng”.                                         

Là một kênh đại lý lớn của ngành BHXH, đến ngày 28/11, Tổng công ty Bưu điện Vệt Nam đã tổ chức gần 1.000 hội nghị tuyên truyền theo hình thức thương mại ở 20 tỉnh, thành phố, với tổng số người tham gia BHXH tự nguyện tăng mới là 20.587 người. Trong đó có những địa phương triển khai tốt như: Sơn La, Hòa Bình, Tuyên Quang, Yên Bái, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Phú Yên, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Đồng Tháp... 

Dự kiến, tháng 12/2018, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam sẽ mở rộng triển khai trên mô hình này trên phạm vi toàn quốc, với mục tiêu trong quý IV/2018 tổ chức 1.700 hội nghị, với số người tham gia BHXH tự nguyện tăng mới là 30.000 người.

Sang năm 2019, ngành Bưu điện cũng đặt mục tiêu tổ chức hơn 8.780 hội nghị tuyên truyền, vận động, thêm mới 219.600 người tham gia BHXH tự nguyện.

Từ thực trạng triển khai tại các địa phương, BHXH Việt Nam đề nghị BHXH các tỉnh, thành phố cần tăng cường mở rộng, kiểm tra, giám sát hoạt động của các hệ thống đại lý thu; tập trung đào tạo đội ngũ cộng tác viên ngoài ngành (là thành viên của các tổ chức chính trị - xã hội từ tỉnh đến xã như: Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên…); lựa chọn, xây dựng kế hoạch tổ chức tuyên truyền phù hợp với từng nhóm đối tượng; niêm yết công khai tên, địa điểm, số điện thoại đại lý thu, nâng cao chất lượng phục vụ đối tượng tham gia; giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia cho từng đại lý thu; đánh giá và khen thưởng kịp thời.

Ngành BHXH phấn đấu đến năm 2021 sẽ có 1% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH tự nguyện, tương ứng với 600.000 người; đến năm 2025 đạt khoảng 2,5% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia, tương ứng với 1.500.000 người; đến năm 2030 đạt khoảng 5% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia, tương ứng đạt trên 3.000.000 người.